Bloggfærslur mánaðarins, apríl 2011

Stöðugleiki, sátt og framsækin atvinnustefna

Á nýafstöðnu flokksþingi Framsóknarmanna voru atvinnumál fyrirferðar mikil.Í aðdraganda þingsins hafði vinnuhópur undir stjórn varaformanns Birkis Jóns unnið að sérstakri skýrslu um atvinnumál. Einskonar bráðaaðgerðar verkefnum til að koma hjólum atvinnulífs í gang. Skapa störf og hagvöxt. 

Jafnframt var kynnt til sögunnar niðurstaða vinnuhóps um sjávarútvegsmál sem undirritaður hafði stýrt síðastliðið ár. Miklar umræður spunnust um sjávarútveginn og fiskveiðistjórnina enda mikilvægasta atvinnugrein okkar Íslendinga. Ályktunin sem var samþykkt byggðist á vinnu sjávarútvegshópsins en einnig voru samþykktar nokkrar ágætar breytingatillögur m.a frá SUF. samtökum ungra framsóknarmanna um útfærslu strandveiða eða nýliðunarpottur eins og við kjósum að kalla strandveiðarnar. 

Það sem hefur verið einkennandi fyrir umræðu um sjávarútvegsmál á síðustu árum eru upphrópanir um sægreifa og kvótasölur og að taka þurfi kvótann af sumum og selja öðrum. Raunveruleg og skynsöm umræða um mikilvægustu atvinnugrein landsins má ekki vera föst í slíkum farvegi. 

Það sem við Framsóknarmenn m.a samþykktum var að tryggja beri sameign þjóðarinnar á sjávarauðlindinni m.a. með að setja ákvæði um slíkt í stjórnarskrá. En einnig með því að sá aðili – ríkið sem fer með eignarhaldið- geri tímabundna nýtingarsamninga við útgerðir um heimildir til fiskveiða. Inn í þá nýtingarsamninga verði m.a sett ákvæði um veiðiskyldu og takmarkanir framsals. Einnig að forsendur fyrir slíkum samningum verði ákvæði um búsetu hérlendis síðustu 5 ár og jafnvel krafa um íslenskan ríkisborgararétt. Þar með væri búið að tryggja í raun eignarhald og fullveldisrétt íslensku þjóðarinnar yfir auðlindinni. Lagt er til að nýtingarsamningarnir verði til ca. 20 ára. Það er sami tími og er á Nýfundnalandi.  

Varðandi stjórnun fiskveiðanna er lagt til að fara svokallaða blandaða leið, annars vegar á grunniaflahlutdeildar á skip og hinsvegar úthlutun veiðileyfa sem taki mið af sértækum byggðaaðgerðum, hvatningar til nýsköpunar og til þess að auðvelda aðgengi nýrra aðila að útgerð. Þannig er komið til móts við suma þá ágalla sem eru á núverandi kerfi þ.e. erfiðleika við nýliðun takmarkaðan hvata að nýsköpun og áhugaverð hugmynd um að úthluta byggðakvóta til fiskvinnsla í stað útgerða.

 Áfram er lagt til að greinin greiði auðlindagjald eða veiðigjald. Lagt er til að hluti þess fari til markaðs-, rannsókna, og nýsköpunar innan greinarinnar. Hluti fari til þess landsvæðis sem auðlindarentan verður til á ( samanber lög um þjóðlendur) og verði þar nýtt til atvinnusköpunar t.a.m gegnum staðbundin atvinnuþróunarfélög. Loks renni hluti í ríkissjóð. Á næstu árum og áratugum er þess vænst að umtalsverðar tekjur komi sem auðlindarenta vegna nýtingar sjávarauðlindarinnar og því mikilvægt að útfærsla hennar sé skýr og skili sér þangað sem ætlast er til. 

Það er því áfram byggt á þeirri frábæru staðreynd að íslenskur sjávarútvegur skilar gríðarlegum verðmætum í þjóðarbúið ólíkt sjávarútvegi flestra Evrópulanda (og fleiri landa heims). Sjávarútvegur er ekki bara veiðar – heldur er hann hátæknivæddur matvælaiðnaður sem byggir á öflugri og þróaðri markaðssetningu . Staðreyndin er að hringinn í kringum allt Ísland eru öflug fyrirtæki sem tryggja fjölda manns vinnu bæði beint og óbeint. Sum þeirra standa afar vel önnur ver. Um það bil 25% fyrirtækja í sjávarútvegi skuld meira en þau geta greitt – Hvernig er það í öðrum rekstri t.d verslun og þjónustu?. Það eru fyrst og fremst einyrkjar og smærri fyrirtæki sem standa á bak við þessi 25%. Flest öll stóru sjávarútvegsfyrirtæki landsins standa vel og greiða nú milli 20-30 milljarða til bankanna. Hver fjármagnaði bankanna ef þau gætu ekki greitt af skuldum sínum??

 Áfram byggjum við fiskveiðistjórnunarkerfið á vísindalegum grunni til að tryggja sjálfbærni hverrar tegundar. Við leggjum hinsvegar til að efla þurfi rannsóknir og þekkingu á auðlindinni og setja átak í nýsköpun bæði nýtingu nýrra tegunda, annarskonar nýtingu auðlindarinnar eins og ferðaþjónustu, fiskeldi og rækt t.a.m kræklingarækt. 

Mikilvægast er að ná sem víðtækastri sátt meðal þjóðarinnar. Það er hægt á grundvelli stefnu Framsóknarflokksins. Annars vegar stöðugleiki og hins vegar framsækin þróun fiskveiðistjórnunar og nýsköpunar. – Hættum karpi um fortíðina – horfum bjartsýn til framtíðar – þar er öflugur sjávarútvegur einn af grunn þáttunum í endurreisn Íslands.


mbl.is Enginn veit hvaða tekjur verða til að greiða niður lán
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Vegaframkvæmdir og veggjöld

Birti hér á blogginu grein mína um vegamál sem birtist í síðustu viku í Sunnlenska fréttablaðinu. 

Undirritaður setti fram fyrirspurnir í lok janúar til ráðherra vegamála og fjármála um tekjur af ökutækjum og akstri á einstökum leiðum m.a. af Suðurlandsvegi. Venjan er að svara slíkum beiðnum á tveimur vikum en enn er beðið svara. Hinsvegar má áætla tekjur ríkisins, af umferð um Suðurlandsveg  miðað við núverandi umferðarþunga og áætlaða eldsneytisnotkun, séu í það minnsta 1500 milljónir á ári.

Innanríkisráðherra hefur átt nokkra fundi með þingmönnum Suðurkjördæmis og forsvarsmönnum samtaka sunnlenskra sveitarfélaga á liðnum mánuðum um vegabætur á suðurlandsvegi. Í máli Vegagerðarinnar og ráðherrans hefur komið fram að breikkun vegarins og ný brú á Ölfusá kosti á bilinu 16.5 til 20 milljarða eftir því hvaða útfærslur verða farnar.  Hugmyndir um veggjöld er ekki ný  - fyrrverandi samgönguráðherra Kristján Möller var með slíkar tillögur samhliða því að lífeyrissjóðirnir færu með framkvæmdina sem einkaframkvæmd. Þá tókum við sunnlendingar slaginn um forgangs röðun verkefna en eins og kunnugt er hafði fyrrverandi samgönguráðherra mestan áhuga á jarðgöngum í sínu kjördæmi.

Arðsemi og forgangsröðun

Það er rétt að rifja það upp hér að í svari samgönguráðherra sem fékkst við fyrirspurn minni um Suðurlandsveg og jarðgöng sumarið 2009 kom í ljós að arðsemi framkvæmda á Suðurlandsvegi var milli 16-28% eftir útfærslum.

 Í skýrslunni breikkun Suðurlandsvegar milli Reykjavíkur og Selfoss, arðsemismat, Verkfræðistofa Sigurðar Thoroddsen hf., ágúst 2007, er reiknuð arðsemi breikkunar vegarins fyrir þrenns konar tilvik:
    A.      Vegur með 2 + 2 akreinar og breiða miðeyju. Gatnamót mislæg – 16% arðsemi.
    B.      Vegur með 2 + 2 akreinar, mjóa miðeyju og vegrið. Gatnamót mislæg – 21% arðsemi.
    C.      Vegur með 2 + 1 akrein, mjó miðeyja og vegrið. Plangatnamót – 28% arðsemi.
Í sama svari kom í ljós að arðsemi var áætluð 6.7% í Héðinsfjarðargöngum og 7.9% á Vaðlaheiðargöngum. Einnig kom fram í svarinu að tíðni alvarlegra slysa og banaslysa var langmest á Suðurlandsvegi.

Það var og ætti því enn að vera öllum ljóst að í forgangsröðun verkefna hlýtur breikkun Suðurlandsvegar með aðskilnaði akreina að koma fremst. Í skoðanakönnun sem gerð var meðal landsmanna allra taldi 55% aðspurðra að vegbætur á Suðurlandsvegi kæmu nr 1.

 

Nú er enn lagt til að lögð séu veggjöld á framkvæmdina og núverandi ráðherra vegagerðar Ögmundur Jónasson segir að um flýtiframkvæmdir sé að ræða. Þess vegna þurfi notendur  að greiða sérstakan skatt. Að mínu mati er fyrst og fremst um flýtigreiðslur að ræða því núverandi tekjur af umferðinni eru a.m.k. 1.500 milljónir á ári. Það þýðir að bensín- og olíugjöldin sem koma af notkuninni standa fyllilega undir framkvæmdinni. Ný veggjöld sem leggjast ofan á  núverandi skattgreiðslur gera það að verkum að notendur vegarins greiða framkvæmdina upp á 8-10 árum. Nýjasta útspil ráðherrans er að leggja 200 kr. á hverja ferð það þýðir 100þúsund króna árlegur aukaskattur á þá sem fara til vinnu eða skóla á hverjum degi Það er óásættanlegt að leggja sérstakan "flýti skatt" á sunnlendinga og gesti þeirra.

Frumkvæði SASS og samstaða

Samtök sunnlenskra sveitarfélaga (SASS) hafa haft frumkvæði að umræðu og grundvelli ákvarðanatöku um vegbætur á suðurlandsvegi allt frá árinu 2003 þegar fyrstu hugmyndir um 2+1 veg komu fram. Enn er það SASS sem hefur frumkvæði að reyna að koma hreyfingu á verkefnið. Það virðist sem ráðherra hafi takmarkaðan áhuga. SASS hefur lagt fram hugmyndir sem m.a. felast í ódýrari útfærslum sem og að tekjur verði fengnar með t.d. að stofna sérstakan stórframkvæmdasjóð. Í hann greiddu allir sem nytu „enn betri“ vega t.d. allir vegir sem væru meir en 1+1 sem og tveggja akreina jarðgöng. Þannig mætti byggja upp tekjustofn á jafnræðisgrundvelli.

Hugsa mætti að allar stofnbrautir landsins með slíku vegsniði greiddu veggjald en einnig mætti eyrnamerkja ákveðna fjárhæð af bensín- og olíugjaldi í stórverkefnasjóð. Þannig mætti fjármagna breikkun Suðurlandsvegar, Reykjanesbrautar, Vesturlandsvegar, Vaðlaheiðarganga, Norðfjarðarganga, nýjan veg og brú yfir Hornafjarðarfljót og göng um Reynisfjall svo einhver verkefni séu nefnd.

SASS á lof skilið fyrir frumkvæðið. Samstaða sunnlendinga hefur skipt miklu og er grundvöllur þess að farið verði í framkvæmdina sem fyrst og á skynsamlegum jafnræðis grunni.

 

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband