Ný heimasíða

Þessi síða er ekki lengur virk. Vinsamlega farið inná slóðina http://sigurduringi.is/

þar er ný síða.

Mbkv. Sigurður Ingi 

Afleiðingar öfgaskattheimtu

Því miður hlustaði ríkisstjórnin ekki á aðvaranir stjórnarandstöðu og allra umsagnaraðila um frumvarp um veiðigjöld - óháðra sérfræðinga, sveitarfélaga um land allt, fyrirtækja í sjávarútvegi, launþegasamtaka né atvinnurekanda.

Því miður var ekki gefinn tími til að fara ofan í kjölinn á "gölnu frumvarpi," "afleitri aðferðafræði" og reikna út afleiðingar á einstök fyrirtæki og útgerðarflokka þrátt fyrir beiðnir stjórnarandstöðu þar um.

Því miður er við völd ríkisstjórn sem lætur pólitískan "rétttrúnað" sinn og öfgar ráða för í stað skynsemi og yfirvegun.

Það kemur því ekki á óvart að afleiðingarnar komi strax fram hjá fyrirtæjum sem eru að reyna að standa í skilum við bankakerfið - við ríkið (sem tekur stóraukna hlutdeild) - við starfsfólk sitt - ekki er hægt að greiða öllum allt því þá fer fyrirtækið á hausinn og allir tapa - starfsfólkið - byggðarlagið - ríkið - bankarnir - við þjóðinn.

Því miður kemur þetta ekki á óvart en ábyrgðin er ríkisstjórnar Jóhönnu og Steingríms - Samfylkingar og VG - þau geta ekki látið eins og ekkert sé - þau voru vöruð við. - en hlustuðu ekki - því miður.

Vinnslustöðin segir upp 41

Um samráð og samráðsleysi

Birti hér kafla úr nefndaráliti mínu við 2. umræðu um veiðgjöld. 

Kaflinn fjallar um nauðsyn samráð til að fá skynsamlega niðurstöðu sem víðtæk sátt gæti náðst um. En kaflinn fjallar líka um það samráðsleysi sem ríkisstjórnarflokkarnir hafa viðhaft - enda árangurinn eftir því.

Samráð.

Í fyrirspurnum mínum til umsagnaraðila kom fram að ekkert samráð var haft – ekki neitt við neinn aðila. Ekki við Hagstofuna þrátt fyrir að aðferðarfræðin ætti uppruna sinn þaðan. Ekki við hagsmunaaðila greinarinnar þrátt fyrir að meirihlutinn haldi fram að byggt sé á niðurstöðu samráðs og sáttanefndar sjávarútvegsráðherra frá hausti 2010. Ekki við sveitarfélögin þrátt fyrir að í frumvarpinu er verið að taka 10 sinnum hærri upphæð út úr sjávarútvegssamfélögunum en áður var. Ekki við samtök á vinnumarkaði – þrátt fyrir stöðugleikasáttmála og samninga við þá aðila við gerð kjarasamninga. Allir aðilar gagnrýna harðlega samráðsleysið og undir það tekur 2. minnihluti. Rétt er í þessu samhengi að benda á stefnu Framsóknarflokksins sem eins og áður sagði var lögð fram á þingi sem þingsályktunartillaga. Að henni stóðu allir þingmenn Framsóknar, en þar stendur „ Alþingi ályktar að fela sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra að skipa samráðshóp til að leita leiðar til að móta skýra stefnu til lengri tíma í sjávarútvegsmálum. Hópurinn verði skipaður fulltrúum allra þingflokka, fulltrúum atvinnulífsins, launþega, sveitarfélaga, fyrirtækja í sjávarútvegi og annarra hagsmunasamtaka. Hópurinn leggi tillögur fyrir sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra eigi síðar en 1. janúar 2012 og ráðherra leggi fram lagafrumvörp til innleiðingar þeirra í íslensk lög. Við vinnu hópsins verði áhersla lögð á eftirfarandi:
1. Sjávarauðlindin verði tryggð sameign þjóðarinnar með ákvæði í stjórnarskrá.
2. Stjórn fiskveiða verði blönduð leið, annars vegar á grunni aflahlutdeildar á skip og hins vegar úthlutun veiðileyfa sem taki mið af sértækum byggðaaðgerðum, hvatningu til nýsköpunar og nýliðun. Úthlutun veiðileyfa verði gerð með þeim hætti að skilgreina tvo potta, annars vegar pott með nýtingarsamningum og hins vegar pott þar sem veiðileyfum verði úthlutað til ákveðinna aðila. Frístundaveiðar verði kallaðar ferðaþjónustuveiðar til að atvinnugreinin geti dafnað á eigin forsendum ferðaþjónustunnar.
3. Veiðigjald/auðlindarentan sem sjávarútvegurinn greiðir verði nýtt að hluta til nýsköpunar, rannsókna og markaðssetningar innan greinarinnar sjálfrar. Hluti renni til landsvæða þar sem auðlindarentan verður til og hluti í ríkissjóð.
4. Hlúð verði að nýsköpun og enn frekari nýtingu hráefnis til að skapa verðmæti og auka arðsemi.
5. Tryggt verði að auðlindin verði nýtt á sem skynsamlegastan hátt og nýtingin verði byggð á grunni vísindalegrar þekkingar og sjálfbærni lífríkisins.
6. Áhersla verði lögð á að sjávarútvegur sé ekki einungis veiðar heldur einnig hátæknivæddur matvælaiðnaður.
7. Sjónum verði í vaxandi mæli beint að umhverfislegum þáttum og augljósu samspili nýtingar hinna ýmsu tegunda hafsins til að tryggja áframhaldandi forustu Íslendinga á sviði sjálfbærrar nýtingar auðlinda hafsins.“

 

Enginn fundur verið boðaður

Samkomulag - misskilningur

Það náðist samkomulag á þingi í gær um að greiða atkvæði um þónokkrar tillögur sem spyrja á þjóðina út í. Sjálfum finnst mér tíminn vera rangur. Spurningarnar - ýmsar - vanhugsaðar og illa ígrundaðar. Erfitt verður að túlka niðurstöður skoðanakönnunnarinnar. Því þessi "þjóðaratkvæðagreiðsla er ekkert annað en skoðanakönnunn. Breytingatillögurnar hafa ekki fengið nægilega umfjöllun - margar eru í það minnsta jafn góðar ef ekki betri en þær 5-6 tillögur sem meirihlutinn leggur til. Sumar mjög mikilvægar - lykilspurningar eins og um valdsvið forseta og fullveldisafsal.

Á sama tíma - samhliða þessum spurningavagni - er búið að ráða sérfræðinga til að skoða tillögur stjórnlagaráðs og ekki síst greinargerðina. Það er mér óskiljanlegt hvernig meirihlutinn ætlar að samtvinna þessi tvö aðskildu verkefni.

Niðurstaðan er sú að greidd verða atkvæði - væntanlega á fimmtudag/morgun - um allar tillögurnar. Það er á ábyrgð meirihlutans. Eftir stendur að vinna eftir skoðanakönnuna og vinnu sérfræðinganna er óljós um hana er ekkert samkomulag þó svo að við óskuðum eftir viðræðum um slíkt við stjórnarmeirihlutann.

Mín skoðun er að betra hefði verið að ljúka allri undirbúningsvinnu áður en leita væri til þjóðarinnar með skýrar spurningar - álitamál sem áhugavert væri að fá svar þjóðar við áður en Alþingi leggði fram tillögu að nýrri stjórnarskra fyrir þjóðina til að greiða atkvæði um. Mín skoðun er sú að skynsamlegasta leiðin væri að horfa til 1942-44 um hvernig væri best að fara með það.

Hitt er síðan útúrsnúningur að við höfum hent út banni við utanvegaakstur - frumvarpi um náttúruvernd - til að ná slíku samkomulagi. Allir flokkar eru sammála um að taka á því. Hinsvegar voru ýmiss atriði önnur þar sem ekki náðist samkomulag við stjórnarmeirihlutann að fresta til haustsins - því fór sem fór - og það er á ábyrgð meirihlutans að ekki tókst að klára skýrar reglur um utanvega akstur. 

Samkomulag um að ljúka umræðunni

Vandræði rammaáætlunar - breið samstaða horfin

Upphaflega hugmyndin sem Framsókn kom með um að setja mat á kostum og göllum einstakra virkjanakosta í faglegt mat var kallað "rammaáætlun um nýtingu virkjanakosta".  Um það var breið samstaða.

Seinna var lagt til að taka inn í þessa skoðun mat á verndargildi. Eftir það hét þessi faglega vinna "Rammáætlun um vernd eða nýtingu náttúrusvæða" . Um það var breið samstaða.

Eftir að ríkisstjórn VG og Samfylkingar tók við völdum fóru vandræða skýjin að hrannast upp. Einstaka þingmenn lýstu stuðningi sínum við ríkisstjórnina skilyrtan við að ekki yrði farið eftir faglegu mati - notast ætti við pólitískt mat sitt. Um þetta er ekki breið samstaða.

Ríkisstjórnin setti inn á síðustu stundu pólitíska leikmenn til að greiða atkvæði með fagmönnunum. Um það var ekki breið samstaða.

Iðnaðarráðherra og umhverfisráðherra settu saman sérstakan pólitískan hóp til að fara yfir niðurstöður fagmannanna síðastliðið sumar - ekki jók það á hina breiðu samstöðu.

Efir að umsagnarfrestur var liðinn tók ríkisstjórnin málið aftur í sínar hendur - og hefur haft það þar vikum saman - í pólitískum bakherbergjum - pólitískum hrossakaupum milli stjórnarflokka og einstakra þingmanna stjórnarflokkanna - allt gert til að láta ríkisstjórnina tóra - niðurstaðan er pólitískt plagg sem er komið svo langt frá uppruna sínum - um faglegt mat sem um gæti skapast breið samstaða - að nú ætti það að vera kallað "Rammáætlun um vandræðagang ríkisstjórnar VG og Samfylkingar - pólitísk hrossakaup" - Um þetta er þó ekki breið samstaða.

Tvennt er alvarlegast. Í fyrsta lagi er búið að eyðileggja hugmyndina um að taka pólitík út úr faglegu mati á kostum og göllum vernd/nýtingar - niðurstaðan verður aldrei þverfagleg og  aldrei breið samstaða. Í öðru lagi hefur seinagangurinn ollið því að biðstaðan verður þrjú-fjögur ár en ekki eitt. Það er dýrt. Þó nokkur verkefni bíða og hafa beðið nú í tvö ár eftir að rammaáætlunarverkefninu lyki. Verkefni sem breið samstaða er um - komast ekki af stað. Þau munu þurfa að bíða meir en eitt ár enn vegna vandræðagangs VG og Samfylkingar.

- Það er vandræðalegt - afleiðingin er að það er þung undiralda um að koma ríkisstjórn JS og SJS frá sem fyrst. - Um það er að skapast breið samstaða.

Ekki geymsluflokkur fyrir umdeildar virkjanir

Samráð vs yfirgangur

Forsætis - segir að að nýja frumvarp muni höfða til breiðari hóps þingmanna en fyrra frumvarp m.a Framsóknarmanna.

Mikið vildi ég að það væri satt. Mikið vildi ég að það væri innistaða fyrir þessari yfirlýsingu forsætis-. Í stefnu okkar Framsóknarmanna segir að eitt aðalmarkmiðið sé að ná sem víðtækastri sátt meðal þjóðarinnar sem og aðila greinarinnar um fiskveiðistjórnunarlöggjöfina. Til þess að það næðist lögðum við til víðtækt samráð sem flestra. Fór ríkisstjórn VG og Samfylkingar eftir þessu ráði? Nei. - Hvernig getur forsætis- þá sagt að frumvarpið höfði til mun breiðari hóps þ.m.t. Framsóknar? Það veit ég auðvitað ekki. Kannski einn hlekkur í hefðbundnum spuna Samfylkingar - en vonandi ekki..

Vonandi er þetta frumvarp byggt á þeim prinsípum sem við Framsóknarmenn lögðum fram á flokksþinginu vorið 2011. Og síðar sem þingsályktun á Alþingi. Kannski hefur ríkisstjórnin hlustað á okkur Framsóknarþingmenn og grunnur frumvarpsins byggður á stefnu Framsóknar.

Vonandi er ástæða þess að frumvarpið höfði til breiðari hóps að það sé líkt því frumvarpi sem þáverandi sjávarráðherra Jón Bj. skilaði eftir vinnu sérhóps í lok nóvember 2011. En vonandi í engu líkt því frumvarpi sem sami sjávarráðherra lagði fram á vorþingi 2011 (frumvarpi sem eftir að allir "helstu" sjávarauðlindar sérfræðingar VG og Samfylkingar - eins og BVG SJS ÓlínaÞ. RobM. og forsætis-JS- höfðu farið sínum höndum um plaggið og gjörónýtt það) - því það var skelfilegt - og hefði lagt í rúst landsbyggðina sem og okkar öflugustu atvinnugrein - sjávarútveginn.

Við verðum því að vona það besta - en ekki er hægt að segja að vinnubrögðin séu þess eðlis að bjartsýnin aukist. Ekki ætla ég að lofa stuðning fyrirfram - hingað til hefur málflutningur forsætis- JS ekki staðist nokkra mælistiku um sannsögli eða trúverðugleika. -

Það yrði svo sérkennilegt - en líkt öðru hjá ríkisstjórninni- ef hið nýja frumvarp SJS verði nóvember frumvarp skuggaráðuneytis Jóns Bjarna - því samkvæmt hinni opinberu skýringu var hann rekinn úr ráðherrahópnum fyrir einmitt það frumvarp.

Við vonum það besta - en vitum ekki neitt - enda ekkert samráð verið. Við óttumst hefðbundinn yfirgang og hótanir ríkisstjórnar - - En eitt er klárt við munum skoða þetta frumvarp gaumgæfilega - ef það reynist grunnur að víðtækri sátt í samfélaginu og innan atvinnugreinarinnar - er það vel og við Framsóknarmenn munum leggja okkar lóðir á þær vogarskálir.

Ríkisstjórn samþykkir kvótafrumvarp

Lífeyrissjóðir

Í umræðu, á Alþingi í vikunni, um stöðu lífeyrissjóðanna kom fram að við stæðum nokkurn veginn jafnfætis norðmönnum þegar kæmi að lífeyrissjóðsréttindum og værum eitt af 3-4 best stöddu ríkjum heims hvað lífeyrismál varðaði. Þeirra framtíð byggist á gegnumstreymis kerfi og olíusjóðinum svokallaða. Okkar kerfi byggist hinsvegar á uppsöfnunarkerfi. Þar fyrir utan erum við almannatryggingakerfið og séreignasparnaðinn.

Þrátt fyrir verulegt tap (og ámælisvert uppá tæpa 400 milljarða jafnvel tæpa 500) þá er staða okkar góð - eignir um 2000 milljarðar og árlegar innborganir í kerfið til fjárfestinga um 120 milljarðar. Til samanburðar voru eignirnar nánast engar upp úr 1980 þegar verðbólga áttunda áratugarins hafði þurrkað ut lífeyrisinngreiður sjóðsfélaga á fyrsta áratug lífeyriskerfisins.

Er þá ekkert að? Jú vissulega en það ber að varast að nota tækifærið og kollvarpa núverandi kerfi. Tillögur um að færa allt í einn sjóð - jafnvel í gegnumstreymiskerfi - undir stjórn eins ríkisforstjóra - jafnvel Seðlabankaskúffu - hljóma ekki vel í mínum eyrum - við þurfum að hafa eggin í fleiri körfum - dreifa áhættunni - tryggja félagsleg réttindi fólks og byggja upp sparnað.

1.- Mín skoðun er sú að kerfið þurfi að standa á þremur fótum. Í fyrstalagi - almannatryggingarkerfi á vegum ríkisins sem tekur á sínar hendur þá sem ekki geta tekið þátt í atvinnulífinu eða falla út af því snemma á lífsleiðinni. Þetta verður grunnstoð sem á að tryggja viðunandi framfærslu fólks.

Í öðru lagi eru almennu og opinberru sjóðirnir sem safna lífeyrisréttindum fólks sem þá getur notið síns eigin uppsöfnunar. Hér þarf fyrst og fremst að lagfæra tekjutengingar sem hafa eyðilagt kerfið. Einnig er rétt að minnast þess að í raun hafa sjóðirnir einungis safnað fé í 30 ár þe. frá setningu svokallaðra Ólafslaga - sumir mun skemur þar sem ekki er langt síðan að inngreiðslur í lífeyrissjóði var skyldaður.

Í þriðja lagi séreignasparnaður - því það er nauðsynlegt að þjóðin gerist "norskari eða þýskari" í þeirri merkingu að mun betra sé að eiga fyrir hlutunum en taka þá að láni og skuldsetja sig í botn.

Sérstaklega þarf að fara yfir mörkin milli almannatryggingakerfisins og almennu/opinberru sjóðanna- hvaða réttindi hvor tryggir og hvenær almennu/opinberru sjóðirnir taki við.

2.- Annað mál sem þarf að taka á er stjórnun sjóðanna og fjöldi. Ekkert vit er að mínu mati að hafa einn eða 2-3. Kannski er nóg að þeir séu 6? 8? 10?- rúmlega 30 virðist ofrausn. Þeir kostir sem vissulega eru að hafa atvinnurekendur og verkalýðsforkólfa í stjórnum sjóðanna eru að mínu mati algjörlega núllaðir út af lýðræðishallanum sem fylgir því að félagsmenn kjósi ekki sína stjórnendur - einnig er ábyrgð vafasöm. Í því sambandi er rétt að benda á að þótt engin rekstrarlegur munur hafi verið á sjóðum sem kosnir voru af sjóðsfélögum (jafnmikið tap ef ekki meira) og hinum er rétt að minnast þeirrar staðreyndar að hjá þeim félögum (eins og verkfræðingalífeyrissj.) hafa allir axlað ábyrgð og nýjir aðilar komu strax í stjórn. Einnig er veruleg áhætta fólgin í samþjöppun valds ef fáir (jafnvel enn verra ef sjóðum fækkar) atvinnurekendur og verkalýðsforkólfar sitja bæði að stjórnum stærstu fyrirtækja, samtaka atvinnulífs og launþega ásamt því að sitja að 2000 milljarða sjóði landsmanna.

Þess vegna tel ég rétt að sjóðunum fækki og þeim verði kosin stjórn af sjóðsfélögum ( hægt væri að kjósa þess vegna reynda rekstrarmenn og stjórnendur en þeir væru kosnir af sjóðsfélögum).

3.- Þriðja atriðið er fjárfestingastefna sjóðanna - hana þarf að skerpa - minnka áhættu - evt lækka ávöxtunarkröfu úr 3.5% sem virðist hafa áhættusækni í för með sér - og er erfitt að ná áratugum saman - einnig er ljóst að verulegum hluta þeirra árlegu 120 milljarða þarf að fjárfesta fyrir erlendis til að koma í veg fyrir eftirspurnarbólu og ofhitnun hagkerfisins innanlands. Þá má einnig skoða -(sérstaklega þessi misserin) fjárfestingar í innviðum íslensks samfélags (sem skila arði) t.d hlut í orkufyrirtækjum m.a. Landsvirkjun - nú þegar eru lífeyrissjóðirnir að kaupa hluti í HS-orku - einnig verkefnafjármögnun í orkugeiranum, samgöngum ofl. EN ÞESSA HLUTI ÞARF AÐ SKOÐA VEL ÁÐUR EN STOKKIÐ ER AF STAÐ.

4.- Fjórða skoðunarmálið er síðan klárlega að rannsaka til fullnustu lífeyrissjóðina. Alþingi samþykkti 63-0 tillögu þingmannanefndarinnar á að rannsaka beri lífeyrissjóðina. Innan forsætisnefndar Alþingis hefur málið verið til meðferða síðustu vikur. M.a. hefur það verið rætt með hvað hætti það væri best- ákveðið var að bíða eftir niðurstöðu þeirrar nefndar sem lífeyrissjóðirniur sjálfir settu á laggirnar. Nú liggur sú niðurstaða fyrir og mun nýtast þeirri rannsókn sem Alþingi mun setja af stað. Sú tillaga hefur komið fram að skipa eins manns rannsóknanefnd sem hafi allar fullnægjandi heimildir til að kalla menn fyrir og fá allar upplýsingar og nýta þannig bæði þá vinnu sem Rannsóknanefnd Alþingis sem og rannsókn lífeyrissjóðanna hafa skilað - sjálfum finnst mér það skynsamleg leið. Þá hafa nokkrir þingmenn þar á meðal Eygló Harðardóttir sem fyrsti flutningsmaður og Birkir Jón Jónsson, Siv Friðleifsdóttirog Vigdís Hauksdóttir ásamt fleirum flutt tillögu um skipan rannsóknarnefndar. Aðalatriðið og það mikilvægasta er að slík rannsókn fari fram og hafi allar heimildir á hreinu.

En mikilvægast af öllu er að ganga nú ekki eins og fílar í glerbúð og rústa öllu því sem við eigum. Skoðum misstökin, lærum og leiðréttum og höldum svo áfram á - vonandi - betri braut. 

Norskur efnahagur góður

Hin hliðin

Cameron forsætisráðherra Breta hefur rétt fyrir sér - það er ýmislegt hægt að læra af íslendingum - ekki síst hvað varðar jafnréttismál. En einnig ýmis önnur mál. Þá má einnig læra af því sem okkur hefur mistekist. 

 Í “ágætri peppgrein” sem Ólina Þorvarðardóttir stjórnarþingmaður í Samfylkingu ritar – og stjórnarliðar kætast við og endurbirta sem víðast í áróðursskyni – kemur fram ein hlið "sannleikans" - hægt er og má skyggnast undir og sjá annan sannleika Hér leyfi ég mér að birta nokkrar af staðhæfingum stjórnarþingmannsins ( ritaðar smátt) og síðan mín fyrstu viðbrögð – ( les ekki öll – ekki endilega þau réttustu – en fyrstu viðbrögð) - Halli ríkissjóðs hefur lækkað úr 216 millljörðum króna frá 2008 í 20 milljarða á yfirstandandi ári.-“Rétt”- Já en hvað með 47 milljarða óskrifaða skuld vegna lífeyrissjóðs opinberra starfsmanna – eða ótilgreint tap vegna SpKef ofl
- Verðbólgan hefur lækkað úr 18% í 6%,- Frá hvaða tíma var (hvenær var hún 18%) – og átti hún ekki að vera undir mörkum SÍ frá 2010??
- vextir hafa lækkað, - já en er það nóg – enn eru okurvextir og stýrivextir SÍ miklu hærri en víðast annarsstaðar
- hagvöxtur er nú orðinn meiri hér en í OECD löndum (var 3-4% á síðasta ári, mun meiri en spáð hafði verið),- já það er rétt ( enda alvarleg kreppa um alla heimsbyggð ekki síst í ESB löndum – en er ekki hagvöxturinn byggður á makrílveiðum ( sem enginn vissi að myndi ganga í íslenskri lögsögu með núverandi hætti og vegna þess að við ráðum okkur sjálf þá getum við veitt “eðlilegt magn” af makríl – og vegna kvótakerfisins þá getum við stýrt veiðum og hámarkað arðsemi með manneldisvinnslu – hinn hluti hagvaxtar er byggður á einkaneyslu /úttekt séreignasparnaðar) og kreditkorta1neyslu erlendis – með öðrum orðum – ekki sjálfbær – ekki byggður á aukinni framleiðslu.
- útflutningsverðmæti hafa aldrei verið meiri,- en þyrftu að vera 60-80 milljörðum hærri svo krónan styrktist og við gætum greitt allar okkar skuldir
- vöruskiptajöfnuðurinn er hagstæður, - já en sama svar og fyrir ofan um 60-80 milljarðanna + sýnir styrk íslensku krónunnar
- vöxtur í ferðaþjónustu er sá mesti sem þekkist hérlendis,- algjörlega rétt og sýnir styrk íslensku krónunnar og auglýsingaáhrif af eldgosum síðustu ára
- kaupmáttur hefur aukist,- rétt og mun aukast enn meir með vaxandi útflutningi vegna íslensku krónunnar
- kjarasamningar hafa náðst,- þökk sé samtökum atvinnulífs og verkalýðs – ekki er hægt að þakka ríkisstjórninni það því stjórnvöld hafa brotið nánast alla samninga við Así og SA
- skuldirnar lækka sem hlutfall af landsframleiðslu, - en við skuldum allan gjaldeyrisvaraforðann
- atvinnuleysið minnkar, - allt alltof hægt – 6000-8000 þúsund flúið land – fólk dettur útaf atvinnuleysislistum vegna langtímaatvinnuleysi og færist yfir á skuldsett sveitarfélög – þá er ótalinn sá fjöldi sem sækir vinnu erlendir en býr hérlendis
- ráðstöfunartekjur hækka,- vonandi rétt- en ég heyri ákaflega mismunandi sögur um það – enda er skattpíningin býsna mikil
- jöfnuður hefur aukist í samfélaginu – allir hafa það skítt – bara misslæmt – er það jöfnuðurinn – annars þarf að verða meiri jöfnuður en nú er – og það á jákvæðum nótum þ.e. allir hafi það betra en jöfnuður meiri
- og væntingavísitalan hefur hækkað,
- vanskilahlutfall skulda er nú svipað og 2004, sem þótti gott ár,- hvað með aldrei fleiri gjaldþrot!?! hvað með 40% heimila séu ekki sjálfbær hvað varðar tekjur og skuldir og stefni smátt og smátt í gjaldþrot!!
- heildarskuldir hafa lækkað sem hlutfall af landsframleiðslu úr 130% í 110%. – er það góður – ásættanlegur árangur – á kostnað hverra voru þessi 20% sótt? heimilanna í landinu??Sumsé: Ísland er ekki lengur að kljást við efnahagskreppu.- ojæja – ekki er ég viss um að almenningur sé sammála þvíSérfræðingar greiningardeildann segja að langtímahorfurnar séu mjög góðar í efnahagslífinu. – þar erum við algjörlega sammála svo fremi að núverandi ríkisstjórn fari frá og að upp verði tekin skynsemisstefna í anda – planB – stefnu FramsóknarÞetta gefur okkur vonir um að hægt verði að koma frekar til móts við þá samfélagshópa sem verst fóru út úr hruninu – en það tekur lengri tíma en þrjú ár.- það hefði ekki þurft að bíða þrjú ár – Framsókn lagði til í feb. 2009 – almennar leiðréttingar lána ( svokölluð 20%leið) – sem nær allir eru nú sammála um að hefði verið rétt að fara
En þó að skaðinn hafi ekki verið – og verði sjálfsagt aldrei – bættur til fulls er ólíkt bjartara um að litast nú en áður.- jú en gæti verið svo miklu- miklu- miklu betra hefði önnur og skynsamari stefna/leið verið farinnKreppan er nefnilega búin.- já segðu fólkinu í landinu það – ég er ekki viss um að það segi sömu sögu – en hún gæti vissulega verið búinn 

Cameron vill læra af Íslandi

Fyrrverandi velferðarstjórn

Að aflokinni atkvæðagreiðslu um fjárlög 2012 má fullyrða að ríkisstjórnin sem kennt hefur sig við norræna velferð hafi yfirgefið velferðina endanlega. Tillögur okkar Framsóknarmanna sem og tillögur Atla Gíslasonar og Lilju Mósesdóttur sem á margan hátt voru áþekkar ekki síst gagnvart heilbrigðisstofnunum og almannabótum voru allar felldar af stjórnarliðum í VG og Samfylkingu. Það sama var uppá teningnum varðandi tillögur okkar og sjálfstæðismanna t.a.m í löggæslu og sýslumanns embættum - allt fellt með 31 atkvæði eða allra stjórnarliða. Grunnnetinu var hafnað af ríkisstjórnarflokkunum.

Í ítarlegu áliti fulltrúa Framsóknarflokksins í fjárlaganenfnd Alþingis,Höskuldar Þórhallssonar kom m.a. fram að engin úttekt hefur verið gerð á byggðaáhrifum fjárlagafrumvarpsins. Haldið er áfram með sömu stefnu og lagt var upp með í skerðingu framlaga til heilbrigðisstofnana landsins á þar síðasta ári þó að niðurskurðurinn hafi verið mildaður lítillega í meðförum fjárlaganefndar.Framsóknarflokkurinn leggur til að snúið verði frá þeirri stefnu sem ríkisstjórnin hefur lagt upp með í heilbrigðismálum. Er um að ræða röskun á búsetuskilyrðum og búsetuöryggi þjóðarinnar sem getur haft mikil áhrif til langs tíma. Nauðsynlegt er því að hætta við boðaðan niðurskurð og taka til umræðu framtíð heilbrigðiskerfis Íslendinga

Í skýrslu OECD frá 28. febrúar 2008 kemur fram að í alþjóðlegum samanburði er heilbrigðiskerfi Íslendinga talið lofsvert þrátt fyrir að vera óvenju kostnaðarsamt. Nauðsynlegt sé því að auka hagkvæmni og nýtingu fjármuna sem lagðir eru í heilbrigðiskerfið. Ljóst er að Ísland hefur tekið þessar athugasemdir til sín og brugðist við þeim þar sem í skýrslu frá OECD, sem út kom í nóvember 2010, kemur fram að Ísland sé í hópi þeirra ríkja sem hvað best komu út í samanburði á skilvirkni og stefnumörkun í heilbrigðisþjónustu og nýtingu þess fjármagns sem lagt er í þjónustuna. Þykir því ljóst að sú stefna sem Íslendingar hafa markað sér og nýting þeirra fjármuna sem lagðir eru í heilbrigðiskerfið, hafa verið til fyrirmyndar að mati stofnunarinnar þrátt fyrir mikinn kostnað sem því óneitanlega fylgir. Það er því óskiljanlegt að ríkisstjórnin skuli ekki hafa tekið meira mark á þessu áliti og staðið við loforð frá 2010 um að gera úttekt á þeim áhrifum sem niðurskurður síðustu ára hefur ollið.  Þó er viðurkennt m.a. að niðurskurðurinn hafi haft þau áhrif að færa verkefni frá opinberum heilbrigðisstofnunum yfir til sérfræðinga á stofum í Reykjavík- þar hafi kostnaður vaxið.

Í september sl. skipaði velferðarráðherra ráðgjafarhóp til að skoða hvort þörf væri á grundvallarbreytingum á heilbrigðiskerfinu og í hverju slíkar breytingar gætu falist þannig að unnt væri að uppfylla markmið um öryggi og jöfnuð á sama tíma og aðhaldskröfum fjárlaga væri mætt. Ráðgjafarhópurinn skilað í október sl. tillögum um skipulag heilbrigðisþjónustu og ráðstöfun fjármuna. Þær fólu m.a. í sér að tekin yrði upp þjónustustýring (tilvísunarkerfi eins og við Framsóknarmenn höfum lagt til ) endurskoðað yrði greiðslufyrirkomulag fyrir heilbrigðisþjónustu, sameiningu heilbrigðisstofnana yrði lokið og heilsugæslan á höfuðborgarsvæðinu yrði endurskipulögð. Ljóst er að þessar tillögur geta leitt til hagræðis og útgjaldalækkunar fyrir ríkissjóðs og því gagnrýnivert að þessi vinna skyldi ekki fara fram fyrr á þessu ári svo unnt hefði verið að byggja á þeim við vinnu að fjárlagafrumvarpi.

Þetta er þeim mun sérkennilegra í ljósi þess að í áliti meiri hluta velferðarnefndar (VG og Samfylking) um fjárlagafrumvarpið kemur fram að hann telji jákvætt að vinna ráðgjafarhópsins liggi fyrir en „jafnframt mjög miður að tillögur hópsins hafi ekki verið lagðar til grundvallar við fjárlagavinnuna.“ Að áliti meiri hluta velferðarnefndar er mikilvægi þessa áréttað en þar segir „Meiri hlutinn áréttar mikilvægi þess að hagræðing í ríkisrekstri sé grundvölluð á góðum upplýsingum og skýrri stefnumörkun. Ná þarf fram hagkvæmni og réttlátri stýringu almannafjár án þess að þjónusta við sjúklinga eða öryggi þeirra sé skert.“ - svo mörg er þau orð en athafnir fylgja ekki máli sbr atkvæðagreiðsluna við 3. umræðu fjárlaga.

Margt fleira væri hægt að telja fram t.a.m. að enn byggjast fjárlög á auknum niðurskurði og skattahækkunum sem fullyrða má að fyrir löngu hafa gengið alltof langt og of djúpt seilst í vasa landsmanna.

þá hafa komið fram rökstuddar ábendingar um vantalin gjöld og ofáætlaðar tekjur þannig að hallinn á árinu 2012 gæti orðið meiri þegar upp er staðið. Ýmsir hafa bent á að fjárlögin einkennast af þeirri stefnu ríkisstjórnarinnar að leggja á nýja skatta og hækka álögur á fyrirtæki og heimili í stað þess að stuðla að stækkun skattstofna sem skapa myndu auknar tekjur fyrir ríkissjóð.

Í því liggur hinsvegar stefna okkar Framsóknarmanna sem við höfum ítarlega kynnt undir nafninu planb.is. Það er að finna sókn í atvinnumálum sem og skynsamleg efnahagsstefna. En eftir því þurfum við landsmenn enn að bíða - því ríkisstjórnin ætlar ekki að breyta um stefnu - það sýndi atkvæðagreiðslan um fjárlögin 2012 glögglega.

 

 

.

 

    
    

Tekjuspá fjárlaga á ótraustum grunni

Tannheilsa - falið heilbrigðismál

Á síðustu misserum hefur æ ofan í æ skotið upp umræðu um afleita stöðu tannheilsu - barna, fullorðinna og eldra fólks. Og slakan stuðning ríkisvalds við þetta heilbrigðismál. Ég birti hér svar þáverandi heilbrigðisráðherra á fyrirspurn minni um þetta efni. Svarið um stefnu og aðgerðir er loðið - lýsir jafnvel áhugaleysi. En þar koma líka fram upplýsingar um núverandi stuðning ríkisvaldsins við kostnað almennings vegna þessa heilbrigðissviðs.

Fyrir allnokkrum árum minnist ég greinar í héraðsblaðinu Skarpi á Húsavík þar sem á ákaflega skemmtilegan (og þingeyskan) hátt- var líst að tannheilsa barna í Þingeyjarsýslum væri sú besta og heilbrigðasta norðan alpafjalla.Menn þökkuðu 2 tannlæknum sem bjuggu og störfuðu í samfélaginu og unnu vel m.a. við forvarnir. - Hér áður fyrr var staðan mun betri en hún er nú - sérstaklega sum staðar á landinu.

Í samfélagi okkar eiga börn og unglingar að geta leitað til tannlæknis án tillits til búsetu og efnahags. Jafnframt er skynsamlegt að nýta skattfé til að auka forvarnir í tannheilsu fullorðinna. Þar er hægt m.a. að horfa til Norðurlanda. Í svari ráðherra kemur m.a. fram að ef öll tannlæknaþjónusta væri kostuð af skattfé þyrfti að hækka skattprósentuna um 0.85%. Minna gagn gerði. Einnig má forgangsraða í ríkisrekstri. En taka þarf á þessu heilbrigðismáli með sanngirni og jafnræði þegnanna að leiðarljósi.

Svar velferðarráðherra við fyrirspurn Sigurðar Inga Jóhannssonar um tannheilsu þjóðarinnar.

    1.      Hver er stefna ráðherra varðandi tannheilsu þjóðarinnar? Kemur hún fram í nýrri heilbrigðisáætlun?
    Stefna ráðherra er að bæta tannheilsu landsmanna eins og kostur er. Er nú leitað leiða til að ná því markmiði. Í drögum að heilbrigðisáætlun til ársins 2020 kemur fram að bætt tannheilsa er meðal forgangsverkeffna á sviði heilbrigðismála. Í heilbrigðisáætlun til 2010 var stefnt að umtalsverðri fækkun tannskemmda (DMFT) 12 ára barna. Einnig var stefnt að því að fjölga tönnum í biti hjá 65 ára og eldri um 50%. Þessi markmið náðust ekki að fullu fyrir 2010 þannig að ljóst er að enn er verk að vinna.

    2.      Hver er stefna ráðherra varðandi tannheilsu barna og markmið um að allir hafi jafnan aðgang að heilbrigðisþjónustu, óháð efnahag?
    Eins og að framan greinir stefnir velferðarráðherra að því að bæta tannheilsu þjóðarinnar á næstu árum. Sérstök áhersla verður lögð á að bæta tannheilsu barna og er undirbúningur þess þegar hafinn. Markmið velferðarráðuneytisins er að ná samningum við tannlækna sem tryggja ókeypis forvarnaskoðun fyrir fjóra árganga barna í stað þriggja árganga áður. Þá er stefnt að samkomulagi um eina gjaldskrá vegna tannlækninga barna sem geti tryggt að kostnaðarþátttaka hins opinbera verði allt að 75% af raunkostnaði fyrir allar almennar tannlækningar barna. Ljóst er þó að breytingar geta orðið frá þessum samningsmarkmiðum á samningaferlinu. Stefnt er að því að innan nokkurra ára njóti öll börn og unglingar á Íslandi nauðsynlegrar tannlæknaþjónustu óháð efnahag. Er m.a. stefnt að sérstökum stuðningi við fjölskyldur sem af fjárhagsástæðum geta ekki staðið undir eigin greiðsluþátttöku í tannlæknakostnaði barna sinna.

    3.      Hver er heildarkostnaður sjúklinga og ríkis við tannlækningar? Svar óskast sundurliðað eftir:
                a.      fyrirbyggjandi þjónustu,
                b.      tannréttingum,
                c.      almennum tannlækningum,
                d.      meiri háttar inngripum sem greidd eru af Sjúkratryggingum Íslands.
    Erfitt er að meta tannlæknakostnað einstaklinga á aldrinum 18–66 ára þar sem Sjúkratryggingar greiða ekki tannlæknakostnað þeirra. Hagstofa Íslands hefur áætlað tannlæknakostnað út frá könnun á einkaneyslu sem gerð var árið 2007. Samkvæmt könnuninni var tannlæknakostnaður á mann árið 2007 að meðaltali 23.127 kr., þar af greiddi hið opinbera 4.205 kr. eða 18%.
    Sjúkratryggingar taka þátt í kostnaði vegna tannlækninga aldraðra, öryrkja og barna yngri en 18 ára á grundvelli gjaldskrár sem Sjúkratryggingar Íslands gefa út. Mismunandi hlutfall af gjaldskrá SÍ er endurgreitt eftir stöðu sjúkratryggðra. Þá er veittur styrkur vegna tannréttingar barna og unglinga að fjárhæð 150 þús. kr. Greitt er 95% af kostnaði vegna alvarlegra afleiðinga meðfæddra galla, slysa og sjúkdóma.
    Í meðfylgjandi töflu kemur fram kostnaður ríkisins af ýmsum flokkum tannlæknaþjónustu.

Tannlæknaþjónusta 2010	Kostnaður SÍ í millj. kr.
Fyrirbyggjandi þjónusta	456,3
Tannréttingar	233,7
Almennar tannlækningar	546,4
„Meiri háttar“ inngrip	67,7
Samtals	1.304,1

    Kostnaður vegna fyrirbyggjandi þjónustu samanstendur af gjaldfrjálsum forvarnaskoðunum 3, 6 og 12 ára barna, almennu eftirliti, fræðslu, tannhreinsun, flúorlökkun og skorufyllum.
    „Meiri háttar inngrip“ eru flokkuð hér sem öll tannlæknaþjónusta sem tilkomin er vegna alvarlegra afleiðinga fæðingargalla, sjúkdóma eða slysa.
    Upplýsingar um verð tannlækna í töflunni fela í sér heildarverð gjaldskrárliða sem SÍ tekur þátt í að greiða. Ekki er hægt að greina allan tannlæknakostnað sjúkratryggðra í gögnum SÍ þar sem aðeins liggja fyrir upplýsingar um þá gjaldliði sem SÍ tekur þátt í að greiða.

    4.     Hvað þyrfti skattprósenta að hækka mikið til að standa undir öllum kostnaði skv. 3. lið fyrirspurnarinnar?
    Ætla má að um það bil 18% heildarkostnaðar við tannlækningar landsmanna sé greiddur af hinu opinbera. Út frá þeirri forsendu má áætla að heildarkostnaður landsmanna allra vegna tannlækninga hafi verið 7,2 milljarðar kr. á árinu 2010. Ef dreginn er frá sá kostnaður sem ríkið greiddi árið 2010 standa eftir um 5,9 milljarðar kr.
    Fjármálaráðuneytið áætlar að hækkun um eitt prósentustig í tekjuskatti einstaklinga (þ.e. breyta grunnþrepinu um 1 prósentustig og efri þrepunum tilsvarandi einnig um 1 prósentustig) gefi ríkissjóði um 7 milljarða kr. Samkvæmt því mundi þurfa að hækka tekjuskatt einstaklinga um 0,85 prósentustig til að ríkið gæti staðið undir öllum tannlæknakostnaði landsmanna.

90 þúsund fyrir tannskemmd